به گزارش تینو، مریم دهقانی، عضو هیأت علمی گروه مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست دانشکده فنی دانشگاه شیراز امروز در حاشیه مراسم «شب علم» دانشگاه شیراز در تحقیق و تفحص از فرونشست در دشت مرودشت که زنگ خطری برای استان فارس محسوب می شود.
وی ادامه داد: فرودها در 300 یا 500 متری تخت جمشید و 10 متری نقش رستم رخ می دهد و ترک های عظیم ناشی از فرود کاملاً نمایان است.
دهقانی گفت: اولین کشوری که شاهد افت شدید بود، ایالات متحده آمریکا بود که در سال 1977 شاهد افت 9 متری از سطح زمین بود و دلیل این امر کشاورزی و برداشت بی رویه آب از مخازن زیرزمینی بود. .
وی چاله ها را ناشی از فرونشست زمین دانست و تصریح کرد: استانداری فارس دارای آب و هوای خشک است و مجبور است از آب های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی استفاده کند. فرونشست در نتیجه توسعه زمین و برداشت آب از چاه ها رخ می دهد، بدون توجه به این واقعیت که میلیون ها سال طول می کشد تا آب در سفره های زیرزمینی جمع شود.
یکی از اعضای هیئت علمی گروه مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست دانشکده فنی دانشگاه شیراز با بیان اینکه چند سال پیش ناگهان در دشت ایگ استهبان دهانه ای به عرض 100 متر رخ داد، گفت: این دشت مانند 70 دشت در استان فارس عقب نشینی کرده است و به طور طبیعی در بیشتر شهرها مانند تهران شکاف رخ می دهد.
وی با اشاره به اینکه دشت مرودشت را می توان خطرناک ترین دشت ایران نامید، گفت: کل دشت که 7200 کیلومتر مربع وسعت دارد رو به کاهش است و حداکثر میزان کاهش سالانه 30 سانتی متر برآورد می شود. . کشاورزی در سطح بسیار وسیعی در دشت های مرودشت صورت گرفته است و استان فارس جدا از کمبود آب، رتبه نخست تولید گندم را در کشور دارد.
دهقانی ادامه داد: ماهواره‌های رادار با تصویربرداری از سطح زمین 70 منطقه فرونشست را در فرمانداری شناسایی کردند و خطرناک‌ترین دشت شناسایی شد. بیشترین میزان فرونشست در منطقه نزدیک البیضا حدود 30 سانتی متر در سال برآورد شده است.
وی تصریح کرد: تمام نقاط شهر مرودشت با سرعت های مختلف در حال فرورفتن است به استثنای پتروشیمی مرودشت که این زیرساخت های مهم را دارد و حداکثر فرونشست سالانه 14 سانتی متر برآورد می شود. منطقه «کوشک» در شمال شرق مرودشت شاهد بیشترین میزان فرونشست است و کل مجتمع مسکونی مهر مرودشت 18 سانتی متر در حال فرورفتن است، زیرا مساحت بسیار وسیعی با این سرعت در حال ته نشین شدن است و دیوارها ترک نکردند شاید در آینده متوجه این موضوع شویم و مانند محوطه تخت جمشید شکاف های آن را ببینیم.
دهقانی با تایید اینکه چندین بار به مسئولان برای کنترل برداشت آب و بستن چاه های غیرمجاز هشدار داده شده است، گفت: در واقع این اولین راه حل برای جلوگیری از کاهش بیشتر آب های زیرزمینی است.
وی راه حل دوم را ایجاد تسهیلات برای کشاورزان دانست و گفت: کشاورزی باید به سمت کشاورزی هوشمند و روش های نوین آبیاری حرکت کند تا آب کمتری مصرف شود. ایران آب و هوای خشک دارد، محصولات کشاورزی تولید می کنیم و به کشورهای مختلف صادر می کنیم، این یک نمونه بیماری است که خونریزی کرده و از دست دیگر خون می گیریم تا به دیگران اهدا کنیم.
دهقانی گفت: باید به سمت تجارت آب مجازی روی بیاوریم و فرصت های شغلی پایدار برای کشاورزان ایجاد کنیم تا کشاورزی در ایران محدود شود و برای تغییر الگوی کشاورزی فرهنگ سازی کنیم.
یکی از اعضای هیئت علمی گروه مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست دانشکده فنی دانشگاه شیراز افزود: وظیفه مردم این است که تا حد امکان صرفه جویی کنند نه به دلیل کمبود آب، در واقع آب وجود ندارد. اصلا بنابراین مدت زمان دوش گرفتن باید به 2 تا 3 دقیقه کاهش یابد، از آب آشامیدنی برای آبیاری فضای سبز استفاده نشود، خودروها با آب آشامیدنی شسته نشود و در صورت نشتی شیرهای خانه در اسرع وقت آنها را تعویض کنید. شاید این مسائل اساسی به نظر برسد اما در بحران کم آبی در ایران تنها راهی است که می تواند ما را از بحران نجات دهد.
وی در پایان با بیان اینکه صرفه جویی در آب، نجات زمین و نجات جان انسان هاست، گفت: منابع آبی رو به اتمام است و همه باید بحران آب را جدی بگیرند.
