تینو – یکتا فراهانی: وقتی ستاره ای مانند خورشید ما به پایان عمر خود می رسد و سوخت هسته ای اش تمام می شود، هسته آن منقبض می شود و لایه های بیرونی آن از ستاره جدا می شود. این لایه های جدا شده به صورت گاز و غبار در فضا پخش می شوند و به سحابی سیاره تبدیل می شوند. این سحابی ها اغلب اشکال زیبایی دارند که اخترشناسان و عکاسان آسمان را مورد توجه قرار می دهند.
برج قو
هابیل 78 یک سحابی سیارهای است که در فاصله 5000 سال نوری از ما در صورت فلکی ماکیان قرار دارد. این سحابی به دلیل ویژگیهای منحصربهفردش که در نتیجه فرآیندی نادر در ستارگان شکل گرفتهاند، مورد توجه ویژهای است. اما ابتدا باید سحابی سیاره را بشناسیم. آبل 78 در واقع یک سحابی سیاره ای زیبا است که حدود 4500 سال نوری از زمین فاصله دارد. مانند همه گونه هایش، زمانی شکل گرفت که ستاره ای شبیه به خورشید شروع به مردن کرد.
ستاره “تولد دوباره”.
Abil 78 کمی متفاوت است. این سحابی حاصل یک ستاره “دوباره متولد شده” است. این بدان معناست که حتی اگر هسته ستاره دیگر سوخت هسته ای ندارد، سطح آن به طور موقت دوباره شروع به سوزاندن می کند و باعث ایجاد انفجارهای بسیار قوی می شود که باعث می شود لایه های گاز اطراف ستاره در الگوهای پیچیده و غیرعادی پراکنده شوند
چرا ابیل 78 خاص است؟
هابیل 78 یکی از نمونه های نادر سحابی های سیاره ای است که توسط پدیده ای به نام “تولد” ستاره شکل گرفته است. در این فرآیند حتی پس از پایان عمر ستاره و پایان سوخت هسته ای، فرآیند انفجار در سطح ستاره آغاز می شود. این انفجار مواد جدید را با سرعت بسیار بالایی آزاد می کند. این ماده با مواد سحابی قدیمی برخورد می کند و اشکال پیچیده ای مانند رشته های گاز و پوسته های نامنظم را تشکیل می دهد.
می توان گفت آبیل 78 این سحابی در نتیجه ترکیب این دو فرآیند تشکیل شده است: انقباض ستاره و انفجار در سطح آن. به همین دلیل، این سحابی با سایر سحابی های سیاره متفاوت است و ظاهر پیچیده تر و عجیب تری دارد..
بیشتر:
نگاهی جدید به سحابی قو با تلسکوپ جدید اروپایی
کشف کهکشانی به زیبایی کهکشان راه شیری نیازمند میلیاردها سال تکامل است
تصاویر هابل از هابیل 78
تلسکوپ فضایی هابل یکی از مهم ترین ابزارهایی است که می تواند جزئیات دقیق سحابی ها و اجرام آسمانی دوردست را ثبت کند. تصاویر هابل از هابل 78 یکی از واضح ترین و بهترین تصاویری است که تاکنون از این سحابی گرفته شده است. این تصاویر به ما کمک میکنند بفهمیم که چگونه مواد گازی از سطح ستاره بیرون میافتند و چگونه با مواد سحابی قدیمیتر برهمکنش میکنند.
تصاویر این تلسکوپ دقیقاً نشان میدهد که رشتهها یا رشتههای گاز در اطراف ستاره مرکزی چگونه تشکیل میشوند و چگونه مواد در فضا با الگوهای نامنظم و پیچیده پخش میشوند. این جزئیات که با استفاده از ابزارهایی مانند دوربین میدان گسترده هابل 3 و PANSTARRS ثبت شده است، یکی از نادرترین مشاهدات یک سحابی سیاره ای است.
درک روند تولد دوباره ستاره می تواند به ما در درک دلیل خاص بودن Abel 78 کمک کند. وقتی سوخت هسته ای یک ستاره تمام می شود، در ابتدا به نظر می رسد که به زندگی خود پایان داده است. اما در این لحظه در برخی از ستارگان، یک فرآیند شگفتانگیز اتفاق میافتد: یک انفجار هستهای سطحی رخ میدهد که در نتیجه مواد به شدت به بیرون پرتاب میشوند.
این انفجارها می توانند آنقدر شدید باشند که مواد جدید را با سرعت فوق العاده بالا به بیرون بفرستند. در سحابی هایی مانند آبل 78، این ماده تازه با مواد قدیمی که قبلاً از ستاره به بیرون پرتاب شده اند برخورد می کند و در نتیجه الگوهای رشته ای پیچیده ای به وجود می آید که به وضوح در تصاویر قابل مشاهده است.
مقایسه با سایر سحابی های سیاره ای
به گزارش سایت scitechdaily، سحابی های سیاره ای زیادی در آسمان وجود دارد که توسط ستاره های مرده تشکیل شده اند. اما چیزی که آبل 78 را متمایز می کند پدیده ستاره ای “تولد مجدد” است که این سحابی را از سایر سحابی ها متمایز می کند. بیشتر سحابی های سیاره ای به شکل های منظم و ساده تشکیل شده اند، اما آبل 78 به دلیل انفجارهای سطحی و فعل و انفعالات گازی پیچیده، ساختارهای پیچیده و غیرعادی دارد.
تبلور زیبایی و پیچیدگی جهان
اکتشافات و مشاهدات دقیق از سحابی های سیاره ای مانند هابیل 78 زیبایی و پیچیدگی جهان را نشان می دهد. این سحابی که در واقع نتیجه یک فرآیند نادر از “تولد مجدد” ستارگان است، جنبه جالبی از حیات ستاره ای را نشان می دهد.
با کمک ابزارهایی مانند تلسکوپ فضایی هابل و با درک بهتر فرآیندهای فیزیکی ستارگان، میتوانیم درباره چگونگی تکامل ستارگان و سحابیهای اطرافشان اطلاعات بیشتری کسب کنیم. این مطالعات به ما کمک می کند تا پاسخ های بیشتری برای پرسش های بی پایان در مورد جهان پیدا کنیم.