همشهر آنلاین – بهاری خسروی:در این بخش به بررسی مشاغل و سلسله مراتب کار در حمام ها از نظر مهرشاد کاظمی تهران پژوه می پردازیم:
حمام: مدیریت حمام ها عموماً بر عهده مالک خصوصی بود که در میان مردم تهران باستان به او حمامی می گفتند.
الفستاد حمامی: در ورودی حمام های تهران قدیم، مردی با ریش سفید، اغلب قد بلند، به عنوان حمامخانه می نشست تا از مشتریان پول جمع کند. البته قبلاً هزینه استفاده از سرویس بهداشتی به صورت نقدی یا غیر نقدی پرداخت می شد. پرداخت های غیرنقدی شامل دریافت تخم مرغ، نان و … می شد.
ادامه مطلب را اینجا بخوانید
مکان: اکثر مراجعه کنندگان به غسالخانه های تهران قدیم، لباس ها و اشیای قیمتی خود مانند ساعت یا حلقه ازدواج خود را به شخص مورد اعتمادی که در هر غسالخانه حضور داشت، هنگام ورود به غسالخانه اعتماد می کردند و می توانستند با خیال راحت استحمام کنند. افرادی که مسئولیت نگهداری اشیای قیمتی مشتریان را بر عهده داشتند جامدار نامیده می شدند.
مالچ و مالچ: وقتی مشتری از حمام بیرون آمد، نوبت او بود که کیف را بگیرد و به او مشت بزند. در این حالت مشت و قاتل لنگان خشکی روی او می انداخت و او لنگی خشک دیگری را پاره می کرد و زیر سر می گذاشت و کیسه را می کشید و پس از کشیدن کیسه شروع به مشت زدن و ساییدن می کرد. این بوکس از گردن شروع شد و به پاها ختم شد.
دلاک: کار دلاک تمیز کردن کیسه ها و شستن مردم در حمام بود. رسم صحابه ها این بود که چرک قسمت های مختلف بدن را می گرفت و جلوی چشم آدمی می افتاد. در واقع به او گفتند بدنت کثیف است و الان تمیز است. دلاک ها نقش مهمی در آگاهی داشتند، در بخش زنان، دختران را به مادرانی که پسرانشان آماده ازدواج هستند معرفی می کردند و پیشگوی دختران محسوب می شدند.
پرداخت شده: کار این شخص دوختن کفش مردم بود و گاهی آنها را جابه جا می کرد. پادوس کفش های مشتری را زیر سکو گذاشت و پارچه خشکی روی سکو پاشید. وقتی مشتری برهنه بود، پادو دوباره لنگید.