دیپلماسی متفاوت عراقچی؛ به دست آوردن قلب‌ و ذهن‌ مصری ها در رستوران + تصاویر

به گزارش سایت تینو، در سفره خانه سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان در رستورانی در قلب مصر و در میان آشفتگی های خاورمیانه، نمادی ملموس وجود دارد.

سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران که اخیراً به مصر سفر کرده است، درباره تجربه خود از بازدید از رستورانی در قاهره و امتحان یک غذای مصری در شبکه 10 نوشت: در سفری که به مصر داشتم به همراه دوستانم به رستوران معروف ابوطارق رفتیم. ما به مرکز شهر قاهره رفتیم و غذای مصری خوردیم [کردن] من آن را به دوستداران غذاهای عربی توصیه می کنم.

عراقچی این متن کوتاه را با این جمله به ظاهر ساده اما پرمعنا به پایان می‌رساند: «جای یک رستوران مصری در تهران خالی است».

تصاویری از حضور عراقچی در رستورانی در مرکز قاهره در برخی رسانه های عربی نیز بازتاب یافت، یعنی در چارچوب روابط ایران و مصر در دو دهه گذشته که تا سرحد کار ادامه داشت. حافظ منافع و سوالی که پیش می آید این است که آقای عباس عراقچی وزیر امور خارجه در رستورانی در قلب قاهره یک خارجی ایرانی را خورده و در مورد غذاهای محبوب مصری ها و البته فراخوان افتتاح یک رستوران صحبت کرده است. رستوران مصری در تهران و آیا می توان آن را در زمره «دیپلماسی غذا» تعریف کرد؟

غذا یکی از اجزای مهم دیپلماسی از زمان ظهور نهاد دیپلماتیک و دولت-ملت مدرن در قرن هفدهم بوده است. نمادی ملموس که به ایجاد تصویری مثبت در جامعه بین‌المللی کمک می‌کند و از نظر ایدئولوژیک برای کاهش تنش‌ها استفاده می‌شود، مفهوم آن «قدرت نرم» است. مفهوم قدرت نرم شامل مجموعه‌ای از عوامل و ابزار عمدتاً ناملموس مانند جذابیت، نفوذ، تصویر یا ایدئولوژی است که هدف نهایی آن ایجاد توانایی جذب، تأثیرگذاری و متقاعد کردن غیرنظامیان است.

اگرچه دیپلماسی معده یک مفهوم قدیمی است، اما اخیراً کلمات دیگری برای آن مورد توجه قرار گرفته است. پل روکاور دیپلماسی غذایی را به دست آوردن قلب ها و ذهن ها از طریق اشتها تعریف می کند. در واقع دیپلماسی غذایی که دیپلماسی آشپزی و سیاست غذایی نیز نامیده می شود، نوعی دیپلماسی عمومی است که در آن از غذا به عنوان ابزاری برای تفاهم بین فرهنگی به امید بهبود تعاملات و همکاری ها در سطح بالاتر یعنی همان دولت استفاده می شود. -سطح دولتی (در مقایسه با سطح دولتی عمومی) استفاده می شود.

امروزه حتی غذا به عنوان متغیری برای تأثیرگذاری و انتقال فرهنگ، هویت و پیام هایی که بیانگر دوستی یا دشمنی است، استفاده می شود.

افزایش تعداد ابتکارات دیپلماسی غذایی نشان می‌دهد که ارزش غذا در روابط دیپلماتیک برای بسیاری از دولت‌ها فراتر از علاقه آن به پذیرایی از مهمانان خارجی روشن شده است و برخی کشورها از جمله کره جنوبی، ژاپن و پرو، سال‌ها کمپین‌هایی را برای دادن آن به راه انداخته‌اند. غذا جنبه گردشگری هم همینطور که برخی کشورها هر ساله هزینه های زیادی را برای برگزاری جشنواره ها و کمپین های غذایی در کشورهای دیگر صرف می کنند تا به طور غیرمستقیم سفر به کشورشان را تبلیغ کنند.

«دیپلماسی غذایی» که بر عنصر جذاب غذا و خوراک تمرکز دارد و به یکی از مهم‌ترین موضوعات صنعت گردشگری تبدیل شده است، می‌تواند به ایجاد حس وحدت و غرور ملی در مورد غذا در کشورهایی که با کشمکش‌ها و درگیری‌ها مواجه هستند، کمک کند. دوران خوب قبل از مدرنیته و جهانی شدن را بازگرداند، مانند کره جنوبی که با راه اندازی کمپین «کیمچی» و میزبانی از مقامات دیپلماتیک کشورهای همراه این راه را در پیش گرفت.

در طول تاریخ، غذا نقش مهمی در جلسات رسمی، مذاکرات و تبادلات فرهنگی بین ملت ها داشته است. وینستون چرچیل، نخست وزیر بریتانیا، «دیپلماسی میز» را ابزاری مرکزی برای اعمال قدرت و نفوذ در بحث ها و تصمیم گیری های بین المللی می دانست. شام ریچارد نیکسون، رئیس جمهور ایالات متحده در سال 1972 با ژو انلای، نخست وزیر چین، که طی آن رئیس جمهور ایالات متحده ماهرانه با چوب غذاخوری (یک مهارت نادر در میان غربی ها در آن زمان) غذا می خورد، به اندازه دیپلماسی پینگ پنگ معروف او در سال 1972 مشهور بود. برقراری روابط بین ایالات متحده آمریکا و چین.

این راهبرد بارها توسط مقامات ارشد کشورها و البته سفرای خارجی در کشور محل مأموریت خود به کار گرفته شده و قدرت نرم آن بر قلب ها و ذهن ها تأثیر گذاشته است. استافل سوکول، جامعه شناس، می گوید: «مردم ممکن است نتوانند چیزهای زیادی درباره تاریخچه خود به شما بگویند، اما می دانند غذایشان چیست.

در واقع دیپلماسی غذایی و به طور کلی غذا را باید پلی برای ارتباط با مردم دانست. این صحنه ای است که هنوز در ایران خالی است و بسیاری از کشورها از آن نه تنها به عنوان یک استراتژی سیاسی استفاده می کنند، بلکه آن را به یک جاذبه گردشگری نیز تبدیل کرده اند.

منابع:

سیاست خارجی

مجله پارلمان

مقاله ای درباره چشم انداز دولت در ارتقای دیپلماسی غذایی / فرزاد درگاهی

گروه دیپلماسی غذایی – مرکز تحقیقات سیاست غذایی