تینو – بهاری خسروی: اردبیل از شهرستان بارده در شمال غرب ایران و در 591 کیلومتری تهران به پایتخت آمد. محلی به نام اردویل در ایران باستان به معنی شهر مقدس است.
داستان های تهران را برای خواندن اینجا ببینید
اردشیر العواد درباره ورود اردبیلی ها به تهران و نقشی که در پیشرفت این پایتخت کهن ایران داشتند، توضیح می دهد: «یکی از مهم ترین خدمات اردبیلی ها به آبادانی تهران تامین نیروی انسانی برای کار است. در زمینه ساخت و ساز نمونه بارز آن ساخت مسجد و حمام قبله در تهران است که با تلاش اولین گروه از اردبیلیان ساکن تهران، معماری این بناها بر اساس معماری بنا شده است. سبک شهر اردبیل و راه های آن در آن زمان سخت بود و البته در روزهایی که خبری از جاده سازی نبود، رفت و آمد از این شهر به تهران کار سختی محسوب می شد اردبیلی ها دیرتر از سایر اقوام به تهران مهاجرت کردند.
به گفته العواد، از قرن 300، آنها علاوه بر کار ساخت و ساز در شکر، روغن نباتی، تنباکو و سایر کارخانه ها، مسیر پایتخت را در پیش گرفته اند. مشغول شدند. یافتن بازار کار پرسود انگیزه بیشتری برای مهاجرت به پایتخت و عبور از جاده های صعب العبور ایجاد کرد و به مرور زمان بر جمعیت اردبیلیان ساکن تهران افزوده شد که بسیاری از آنها در خیابان 17 شهریور، خیابان صفا، میدان امام حسین، تهران پارس، سکونت دارند. عباسی خاکی، دوراهی، قابان، نازی آباد و… به برکت این حضور خانواده اردبیلی موسس مساجد تهران شدند. مسجد انصارالحسین، مسجد الصفا و مسجد آقا باقری از جمله مساجدی هستند که به همت اردبیلی های مقیم مرکز ساخته شده اند. طبیعتا حسینیه و بسیاری از مراکز دیگر تهران با همت اردبیلی ها ساخته شد.
العواد از مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی، مؤسس کانون توحید در حوالی میدان توحید و خیابان برهم یاد می کند و ادامه می دهد: با راه اندازی کانون توحید در خیابان برهم، بسیاری از اردبیل می توانند از آن استفاده فرهنگی کنند. از نظر مذهبی و بهره مندی از سخنرانی اساتید مدرسه و دانشگاه، از محله های قدیمی خود کوچ کردند و در خیابان بریگام و اطراف آن ساکن شدند. طبیعتا امروز این تغییرات و جابجایی ها زیاد شده است و نمی توان گفت همه اردبیلی ها فقط در یک منطقه زندگی می کنند. ناگفته نماند که در حوالی خیابان برهم، خوش شمالی، خیابانی به نام اردبیل داریم که زندگی اردبیلی ها را در این منطقه نشان می دهد. »
