گروه دیپلماسی – تینو: یکی از گره های خطرناک مذاکرات آتش بس برای جنگی که ده ماه است در غزه ادامه دارد، تعیین سرنوشت دو محور راهبردی نزدیک مرز مصر است: محور فیلادلفیا و نتزاریم. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی تاکید کرد که تحت هیچ شرایطی آماده عقب نشینی از محور فیلادلفیا-نیتزاریم نیست.
محور فیلادلفیا منطقه حائل بین مصر و غزه بیش از چهار دهه است که وجود دارد و بر اساس دو توافقنامه دوجانبه بین قاهره و تل آویو ایجاد شده است. محور نتزاریم که به محور صلاح الدین نیز معروف است از وسط غزه می گذرد و در ماه های اخیر توسط نیروهای صهیونیست برای نظارت بر فلسطینیان ایجاد شده است.
گروههای فلسطینی به شدت با تسلط رژیم صهیونیستی بر این دو محور مخالف هستند و معتقدند نتانیاهو این خواستهها را با هدف طولانیکردن مذاکرات درباره ادامه جنایات غزه اضافه کرده است. سایت میدل ایست مانیتور به اهمیت این دو محور پرداخته است.
مرکز فیلادلفیا چیست؟
محور فیلادلفیا یک منطقه غیرنظامی بی طرف با مساحت 14 کیلومتر طول و 100 متر عرض است که در کل مرز بین مصر و غزه واقع شده است. این جاده از دریای مدیترانه تا گذرگاه کرم شالوم – منطقه گذرگاه در مرزهای غزه، مصر و سرزمین های اشغالی – امتداد دارد. این منطقه برای اولین بار بر اساس معاهده 1979 بین مصر و رژیم صهیونیستی ایجاد شد. این محور همچنین شامل گذرگاه رفح است که تنها گذرگاه بین مصر و غزه است.
بر اساس قرارداد 1979، تل آویو اجازه داشت نیروهای مسلح محدودی را در امتداد این محور مستقر کند که شامل چهار گردان پیاده، تأسیسات نظامی و حصارهای مرزی با ناظران سازمان ملل بود.
اما صهیونیست ها اجازه نداشتند تجهیزات نظامی مانند تانک، توپخانه و موشک های ضدهوایی در این منطقه مستقر کنند. هدف اعلام شده نیروهای صهیونیستی در محور فیلادلفیا جلوگیری از ورود سلاح از طریق مصر به غزه بود.
رژیم صهیونیستی در سال 2005 نیروهای خود را از غزه از جمله محور فیلادلفیا خارج کرد. این محور در آن زمان تحت کنترل مصر و مقامات فلسطینی بود. بر اساس توافقنامه سال 2005 بین مصر و تل آویو که به توافقنامه فیلادلفیا معروف است، مصر مجاز است 750 مرزبان را برای گشت زنی در محور ضد تروریسم و اهداف غیرنظامی مستقر کند.
گذرگاه نتزاریم کجا قرار دارد؟
گذرگاه نتزاریم یک گذرگاه زمینی به طول 6 کیلومتر است که غزه را به شمال و جنوب تقسیم می کند. این منطقه در جریان جنگ کنونی توسط ارتش اسرائیل ایجاد شد و از مرزهای سرزمین های اشغالی با شهر غزه تا دریای مدیترانه امتداد دارد.
کریدور نتزاریم شامل پایگاه های نظامی رژیم صهیونیستی است و صهیونیست ها از این منطقه برای انجام عملیات نظامی استفاده کردند. تحلیلگران بر این باورند که کنترل رژیم صهیونیستی بر گذرگاه تازه تاسیس، تلاشی برای اعمال اقتدار دائمی بر زندگی فلسطینیان در غزه پس از جنگ است، بدون اینکه لزوماً کل منطقه را اشغال کند.
صهیونیست ها درباره فیلادلفیا و نتزاریم در مذاکرات چه گفتند؟
نتانیاهو بارها تاکید کرد که صهیونیست ها بر دو محور و گذرگاه رفح تسلط نظامی خواهند داشت و این خواسته را به مفاد مذاکرات آتش بس اضافه کرد. به گفته منابع عبری، مذاکره کنندگان اسرائیلی به نتانیاهو اطلاع دادند که اصرار وی بر حفظ محور فیلادلفیا مانع اصلی توافق آتش بس است.
نخست وزیر رژیم صهیونیستی تأیید می کند که این شروط در پیشنهاد آتش بس که قبلاً توسط جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در 31 مه پیشنهاد شده بود و همچنین قطعنامه مصوب 10 ژوئن شورای امنیت سازمان ملل متحد، لحاظ نشده است. هم در قطعنامه شورای امنیت و هم طرح تصویب شده توسط بایدن به مذاکراتی که منجر به خروج کامل نظامیان صهیونیست از غزه می شد اشاره شد.
اشغالگران خواسته های جدید خود را در مورد محورهای فیلادلفیا و نتزاریم تحت عنوان «توضیحات» به پیشنهاد قبلی که توسط بایدن تصویب شده بود اضافه کردند.
واکنش حماس و مصر
باسم نعیم، یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس به میدل ایست مانیتور گفت که حماس از تصمیم شورای امنیت استقبال کرده و آمادگی خود را برای اجرای فوری این قطعنامه در اوایل ماه جولای اعلام کرد.
این مقام فلسطینی تأیید کرد که نتانیاهو با ارتکاب جنایات بیشتر و افزودن شرایط جدید از جمله عدم خروج از فیلادلفیا و نتزاریم، بازرسی از آوارگان فلسطینی در بازگشت به شمال غزه و تغییر مفاد توافقنامه تبادل اسرا، به دنبال ایجاد مانع در مذاکرات است.
هفته گذشته سه منبع بلندپایه مصری به روزنامه میدل ایست مانیتور گفتند که قاهره و تل آویو درباره حضور نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی در امتداد محور فیلادلفیا به تفاهم رسیده اند. طبیعتاً این منابع تأیید کردند که موافقت مصر با این توافق منوط به حمایت جناح های فلسطینی به ویژه حماس است.
hamshahrionline به نقل از تینو