بنیان‌گذار ادیان و عرفان تطبیقی در ایران را بهتر بشناسید | اندیشمندی با ۲۰۰ عنوان کتاب

به گزارش پایگاه اینترنتی تینو. میراث باشکوه فرهنگی و معنوی هر سرزمینی بخشی از هویت ملی آن سرزمین محسوب می شود که نسل به نسل از ساکنان آن سرزمین و حتی ساکنان جوامع مختلف در سراسر جهان بهره مند می شوند. از جمله این افراد برجسته می توان به سید فتح الله مجتبایی (متولد 1306)، نویسنده و مترجم ایرانی، مؤسس ادیان و عرفان تطبیقی ​​در ایران، محقق هندی، عضو هیئت علمی بنیاد دایره المعارف اسلامی و عضو دایمی دایره المعارف فارسی اشاره کرد. فرهنگستان زبان و ادب، چهره ای جاودانه در سال 1381 که 27 آذرماه 97 سالگرد تولد این چهره نام آشنای عرصه فرهنگ و ادیان است. داستان زندگی فتح الله مجتبایی نیز مانند هر انسان پرتلاشی در طول قریب به یک قرن شاهد فراز و نشیب های بسیاری بود که در نهایت شخصیت امروز او را رقم زد. فتح الله مجتبایی در 27 آذر 1306 در تهران به دنیا آمد. پدربزرگ او از صوفیان بزرگ در سلسله نعمت الله بودند. پدربزرگش مرحوم سرورعلی شاه معروف به میر سیدعلی مستوفی تاورشی از شیوخ خاندان شاه نعمت الله بود. به همین دلیل از کودکی با سبک زندگی صوفیانه آشنا بود. مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فرهان آموخت و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان اراک به پایان رساند.

• در سال 1332 از دانشکده هنر دانشگاه تهران لیسانس گرفت و از آن سال تا سال 1338 در دبیرستان های اراک و تهران و مؤسسه عالی به تدریس ادبیات و زبان های خارجی پرداخت.
• در سال 1339 شمسی وزارت فرهنگ او را برای آشنایی با روشهای نوین در نگارش کتب درسی به خارج از کشور اعزام کرد و پس از مدتی مطالعه و تحقیق در این زمینه در آمریکا (دانشگاه کلمبیا، نیویورک) به کشور بازگشت و مأموریت یافت. تهیه و ویرایش کتب درسی و ادبیات تدریس شده برای مدارس متوسطه.
• در سال 1341 به عضویت سازمان فرهنگی ایرانیان در پاکستان و مدیریت خانه‌های فرهنگ ایران در شهر لاهور منصوب شد و تا سال 1344 به خدمات فرهنگی و پژوهش در فرهنگ ایرانی اسلامی در شبه قاره هند پرداخت.
• در پاییز 1344 به دعوت دانشگاه هاروارد به آمریکا سفر کرد و تا سال 1350 در آن دانشگاه به فراگیری فرهنگ و تاریخ ادیان و زبان های باستانی ایران و هند پرداخت و در مقایسه با آن مدرک فوق لیسانس گرفت. تاریخ ادیان و دکتری تاریخ ادیان و فلسفه های ایران و هند از آنجایی که زمینه اصلی تحقیقات و مطالعات وی مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران و هند بود، در این مدت دو بار برای آشنایی با سنت ها به هند سفر کرد. روش های تفسیر متون هندوئیسم و ​​نیز مشاهده شرایط مذهبی و تشکیلات زرتشتیان در هند، چندین بار در بنارس، دهلی و بمبئی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
• در سال 1350 به ایران بازگشت. مدتی در دانشکده دماوند به تدریس ادبیات فارسی و در گروه فلسفه دانشکده هنر دانشگاه تهران به تدریس حکمت شرق پرداخت. سال بعد به دانشکده مبانی دین و معارف اسلامی منتقل شد و در گروه فلسفه ادیان و عرفان تطبیقی ​​مشغول به کار شد.
• در سال 1353 به عنوان رایزن فرهنگی ایران در هند منصوب شد و تا پاییز 1356 علاوه بر خدمات مربوط به تحصیل و تحقیق در زمینه روابط فکری و فرهنگی مسلمانان و هندوهای شبه قاره هند در آن کشور مشغول به کار شد همچنین کتاب ها و مقالاتی در این زمینه نوشت.

پس از پایان مأموریت و بازگشت به کشور به تدریس در دانشکده مبانی دین و معارف اسلامی ادامه داد و برای چند دوره مدیریت گروه ادیان و عرفان آن دانشکده را بر عهده گرفت. او اکنون در همین گروه تاریخ ادیان، روش شناسی و عرفان تطبیقی ​​تدریس می کند.

• تهیه و تدوین کتاب ادبیات مدارس دوره متوسطه در ایران

دکتر مجتبایی از طرف وزارت فرهنگ مأمور تهیه و تدوین کتاب درسی ادبیات دوره متوسطه در ایران شد. همکاری با مجله سوخون و موسسه فرانکلین. به گفته آن استاد فرزانه، «روشنفکر کسی است که بتواند خود، محیط خود، دنیای بیرون و جریانات حاکم بر آن را در شرایط موجود بشناسد، من برای روشنفکرانی که تاریخ و جغرافیای آن را نمی دانند، وظیفه ای ندارم زمان و مکان آنها و نیروهای حاکم بر جریان تاریخ را نمی شناسند.»

• نویسنده نزدیک به 200 عنوان کتاب، مقاله، شعر و نقد کتاب

وی در مدت خدمات فرهنگی خود نزدیک به 200 عنوان کتاب، مقاله، شعر و نقد کتاب را در قالب تالیف، ترجمه و تصحیح به زبان‌های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از کشور منتشر کرد. شعر نو فارسی، چایترا و گزیده اشعار تاگور، بوتیک، هنر شعر، ترجمه گزیده اشعار رابرت فراست، نام طوطی، تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی، ری و برهمن، روزه العقل کتاب بزرگ مرزها) و عصر طلایی یونان و فلسفه و هنر آن از جمله آثار ارزشمند اوست.

• 97 سالگی فتح الله مجتبایی

مراسم رونمایی از کتاب‌های «صاحب مونس جان» و «دستورالعمل زبان‌های هندی و عربی» به مناسبت نود و هفتمین سالگرد ولادت استاد فتح‌الله مجتبایی، عضو مستمر فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دوشنبه. 28 آذر ساعت 11:30 در سالن آموزشگاه دکتر شهیدی جلسه زبان و ادبیات فارسی برگزار می شود.