افزایش طلاق در سنین بالاتر | یک سوء‌تفاهم بزرگ درباره آمار طلاق در ایران

به گزارش سایت تینو، محمدجواد محمودی رئیس پژوهشکده جمعیت شناسی کشور با استناد به آمار طلاق از سال 1345 تا 1402 گفت: یکی از متداول ترین شاخص ها برای بررسی سطح و روند وقایع ازدواج و طلاق در ایران است. اغلب توسط کاربران عام استفاده می شود و حتی در متون تخصصی در نسبت ازدواج به طلاق استفاده می شود. این نسبت حاصل تقسیم تعداد ازدواج در سال بر تعداد طلاق در همان سال است که نشان دهنده تعداد ازدواج در هر طلاق در آن سال است.

وی افزود: این درصد به عنوان شاخصی از استحکام زندگی زناشویی ارائه شده است. این در حالی است که این معیار در واقع در مورد کاهش روند ازدواج (به ویژه اینکه مخرج کسری «نسبت طلاق به ازدواج» است) و افزایش روند طلاق به آنچه وجود دارد اشاره دارد. در جامعه وضعیت ثبات زندگی غیرمنتظره است، زیرا دو جامعه یا مردم مختلف را با هم مقایسه می کند و جهت تغییرات ناشی از این نسبت گمراه کننده خواهد بود.

محمودی گفت: ازدواج رویدادی است که مربوط به بخشی از جامعه است که ساختار سنی و ویژگی هایی دارد که به طور کلی با بخشی که در معرض طلاق قرار می گیرد متفاوت است. برای افرادی که هرگز ازدواج نکرده اند و همچنین افرادی که حداقل یک بار ازدواج کرده اند اما در زمان نظرسنجی مجرد هستند، امکان ازدواج قابل تصور است. این در حالی است که طلاق فقط برای افراد متاهل امکان پذیر است. همچنین طلاق هایی که در یک سال خاص اتفاق می افتد ممکن است در سال قبل ثبت شده باشد و معمولاً بر اساس ازدواج هایی است که چندین سال قبل از آن اتفاق افتاده است.

وی ادامه داد: بنابراین با توجه به تفاوت آشکار افرادی که در معرض حوادث ازدواج و طلاق قرار دارند، نسبت ازدواج به طلاق نمی تواند معرف درستی از وضعیت ازدواج و طلاق در کشور باشد. علاوه بر این، پاسخ دقیقی برای این سوال وجود ندارد که “چند ازدواج به طلاق ختم می شود؟” اینطور نیست

رئیس پژوهشکده جمعیت شناسی کشور تصریح کرد: در یک مطالعه طولی که در مورد ازدواج های انجام شده در سال 1392 تحت عنوان «تحلیل ازدواج آغاز ازدواج در سال 1392» توسط کارشناسان سازمان ثبت احوال کشور انجام شد، مقاله نیز مورد بررسی قرار گرفت. چاپ شده در فصلنامه انجمن شماره 119 و 120. تقریباً 15 درصد از خانواده‌هایی که در آن سال تشکیل شده بودند، تا ژانویه 1401 با طلاق از هم پاشیدند. یعنی از هر 7 ازدواجی که در سال 1392 اتفاق افتاده است، یک مورد منجر به طلاق تا دی ماه 1401 شده است، در حالی که اگر نسبت ازدواج به طلاق را در سال 1392 محاسبه کنیم، به ازای هر طلاق کمتر از 5 ازدواج می شود.

شاخصی مناسب برای ارزیابی وضعیت طلاق در کشور

المحمودی خاطرنشان کرد: شاخص نسبت ازدواج به طلاق تنها برای مقایسه وضعیت ثبت نام در مناطق و همچنین در دوره های طولانی استفاده می شود و برای بررسی وضعیت طلاق در کشور یا استانداری ها استفاده می شود. مبنای طولی وی گفت: اساساً نامناسب است و به همین دلیل نرخ طلاق خام یا ناخالص یا نرخ خالص طلاق شاخص مناسبی برای ارزیابی انحلال نهاد خانواده در جامعه است.

وی با اشاره به آمار کلی طلاق، اظهار داشت: میزان طلاق خام یا کل، شاخص مناسبی برای ارزیابی وضعیت انحلال نهاد خانواده در جامعه است و این شاخص درصد مطلق تعداد طلاق های رخ داده در بین هزار طلاق را نشان می دهد. مردم در یک سال معین نرخ کلی طلاق از حدود 0.96 طلاق به ازای هر هزار جمعیت در سال 1345 به حدود 1.9 (حدود دو برابر) طلاق در هر هزار نفر در سال 1390 رسید و سپس به آرامی به 2.51 طلاق در هر هزار نفر در سال 1401 رسید.

– کاهش کاهش نرخ رشد طلاق در سال های اخیر

رئیس پژوهشکده جمعیت شناسی کشور با اشاره به اینکه نرخ رشد طلاق در سال های اخیر نسبت به قبل کاهش یافته است، تصریح کرد: آمار طلاق در ایران از سال 1385 تا 1401 به طور پیوسته در حال افزایش است و از 94 هزار طلاق در سال 1385 به 1385 رسیده است. تا سال 1385 تا 1401 در سال 1401 به حدود 208 هزار رسید و در سال 1402 اندکی کاهش یافت و به حدود 201 هزار رسید.

المحمودی گفت: معیار دیگر شاخص نرخ طلاق تعدیل شده (خالص) است که از تقسیم تعداد طلاق در سال بر تعداد زنان ازدواج کرده در همان سال به دست می آید. این شاخص در سال 1394 8.35 در هزار را نشان می دهد که در واقع از هر 1000 زن متاهل، 8.35 نفر در سال 1394 طلاق گرفته اند که این شاخص در سال 1365 برابر با 3.8 در هزار بوده و به وضوح نشان دهنده آمار بالای طلاق است.

تجربه طلاق در سنین بالاتر

وی در ادامه با اشاره به میانگین سنی طلاق در سال 1402 میانگین سنی طلاق برای مردان و زنان به ترتیب 38.6 و 33.9 سال بوده است. 7 و 29.9 سال برای مردان و زنان. به عبارت دیگر، در فاصله سال های 1392 تا 1402 میانگین سنی مردان و زنان در اولین طلاق به ترتیب 3.9 سال و 4 سال افزایش یافته است که نشان دهنده تجربه طلاق در سنین بالاتر است.