گروه دیپلماسی – تینو: اتفاقی که در یک سال گذشته در غزه رخ داد یک تراژدی تاریخی بود، اما همیشه اینطور نبود. غزه زمانی یک چهارراه پر رونق و استراتژیک بود که به «جاده فلسطین» معروف بود که مصر باستان را به سرزمین کنعان متصل می کرد.
لورنزو کامل، استاد تاریخ روابط بینالملل در دانشگاه تورین ایتالیا، به الجزیره مینویسد که منطقه غزه در کتیبههای فرعون مصری توتموس سوم (1481-1425 قبل از میلاد) ذکر شده است که در مورد حکومت او و اولین کمپین در آسیا حدود 2700 سال بعد، سیاح معروف طنجه بن بطوطه (1304-1368 م) از غزه دیدن کرد و نوشت: غزه مکانی است با ابعاد بزرگ و بدون دیوار.
در قرن نوزدهم، تحت سلطه مصر و عثمانی، غزه نه تنها یک مرکز تجاری مهم بود، بلکه به دلیل محصولات کشاورزی خود نیز شهرت داشت. نبیل بادران مورخ می نویسد که در دهه 1870 حدود 468 هکتار (1156 هکتار) باغات مرکبات در منطقه غزه وجود داشت.
جیمز فین، کنسول سابق بریتانیا در اورشلیم، در سال 1867 در دفتر خاطرات خود نوشت: “من نمی دانم در کجا چنین کشاورزی در این سرزمین مقدس یافت می شود.” “
یک زن فلسطینی و فرزندانش در یک چادر زندگی می کنند. 23 ژوئیه 1949/عکس: آسوشیتدپرس
وقتی غزه تنگ شد
ایده نوار غزه چندان قدیمی نیست و تاریخ غم انگیز آن به 76 سال پیش برمی گردد که می توان آن را در یک عدد خلاصه کرد: حدود 70 درصد جمعیت آن را خانواده های آواره تشکیل می دهند که توسط نیروهای صهیونیستی از پتراس آواره شده اند. سمسم، نجد، مجدال، الحج، ابوسیتا و ده ها روستای دیگر که قبل و در جریان جنگ اعراب و فلسطین و اسرائیل در سال 1948 به این منطقه آمدند.
قرارداد آتش بس 1949 که رسما به این درگیری پایان داد، خط سبز را بین دولت تازه تأسیس اسرائیل و آنچه به نوار غزه معروف شد، مشخص کرد. در آن زمان از تاریخ، غزه به مرکز اصلی اسکان آوارگان فلسطینی تبدیل شد. به گفته نویسنده فلسطینی توفیق حداد، غزه یکی از معدود شهرهای فلسطینی بود که از نکبه در سال 1948 جان سالم به در برد… و شهر غزه تبدیل به شهری پر از پناهندگان شد که از سرزمین خود رانده شدند. غزه مامان اولین تلاش برای تشکیل یک کشور ملی کاملاً فلسطینی پس از سال 1948 بود.
ترکیب جمعیتی نوار غزه
در اواسط اکتبر 1948، ارتش رژیم صهیونیستی عملیات یائو را علیه نیروهای مصری در صحرای نقب آغاز کرد. در نتیجه تعداد پناهندگان غزه از 100000 به 230000 افزایش یافت.
مایکل گالانت پدر یوآو گالانت وزیر جنگ کنونی رژیم صهیونیستی در آن عملیات شرکت داشت. او نام پسرش را یوآو گذاشت تا از عملیات نظامی که بیش از هر چیز دیگری جمعیت غزه را تغییر داد، جشن بگیرد. امروز یواو گالانت همراه با دیگر مقامات صهیونیست در تلاش است تا چرخه تاریخ در غزه را متوقف کند. اما این بار با کاهش جمعیت فلسطینی در غزه.
سندی که در پایان اکتبر سال گذشته توسط وزارت اطلاعات اسرائیل به مطبوعات درز کرد نشان می دهد که تل آویو به دنبال انتقال اجباری و دائمی 2 میلیون و 300 هزار فلسطینی ساکن غزه به شبه جزیره سینا در مصر است.
تلاش برای آوارگی اجباری فلسطینیان
رژیم صهیونیستی مدت هاست در تلاش برای بیرون راندن فلسطینی ها از غزه است.
- در سال 1953، مصر، آژانس ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (UNRWA) و ایالات متحده توافق کردند که 12000 خانواده پناهجوی فلسطینی از نوار غزه را در شبه جزیره سینا اسکان دهند. مصر که در آن زمان نگران بود که مقاومت فلسطین در قاهره به یک رویارویی مستقیم نظامی با تل آویو به قیمت از دست دادن حقوق فلسطینی ها منجر شود، با این طرح موافقت کرد به این امید که این طرح به کاهش فشار کمک کند. با این حال، اسکان مجدد هرگز صورت نگرفت. تظاهرات گسترده در سراسر نوار غزه آغاز شد و فلسطینی ها با شعارهایی مانند «نه به شهرک سازی» با این طرح مخالفت کردند. در نهایت اعتراضات دولت مصر را مجبور به کنار گذاشتن این طرح کرد. با این حال، ایده اسکان فلسطینیان در خارج از غزه هنوز وجود دارد.
- در سال 1956، وزیر امور خارجه وقت رژیم صهیونیستی، گلدن مایر، ادعا کرد که نوار غزه بخشی جدایی ناپذیر از سرزمین اسرائیل است! در همین دوره، لوی اشکول، وزیر دارایی رژیم، 500 هزار دلار به طرح انتقال هزاران فلسطینی از غزه به سینا اختصاص داد.
- پس از جنگ 1967، زمانی که متجاوزان غزه، قدس شرقی و کرانه باختری را اشغال کردند، صهیونیست ها تلاش خود را برای تخلیه غزه تشدید کردند. آنها دفاتر مهاجرت در غزه راه اندازی کردند و مبالغ هنگفتی را به کسانی پرداخت کردند که حاضر شدند برای همیشه این منطقه را ترک کنند. اجرای این سیاست در دهه 1970 شدت گرفت به طوری که تنها در سال 1971 تقریباً 38000 فلسطینی از اردوگاه های مختلف غزه به صحرای سینا یا کرانه باختری تبعید شدند. به موازات آن، رژیم صهیونیستی ساخت شهرک های غیرقانونی یهودیان در نوار غزه را آغاز کرد. در سالهای 1967 و 2005، وضعیت «استعماری بدوی» در نوار غزه حاکم شد و چندین هزار شهرکنشین صهیونیست حدود 40 درصد از زمینهای قابل کشت و بخش بزرگی از منابع آبی را تحت کنترل داشتند.
- در سال 2004، گیورا ایلند، رئیس شورای امنیت رژیم صهیونیستی، پیشنهاد کرد که مصر ساکنان فلسطینی نوار غزه در شمال سینا را در ازای برخی از اراضی اشغالی بپذیرد که امکان اتصال زمینی با اردن به قاهره را فراهم کند. پیشنهاد الجزیره عملی نشد.
- در سال 2005، چند ماه قبل از اینکه آریل شارون، نخست وزیر اسرائیل دچار سکته مغزی شود که او را در کما دائمی قرار داد، هفت هزار شهرک نشین یهودی را از غزه تخلیه کرد و ده ها هزار نفر دیگر را در کرانه باختری اشغالی اسکان داد. بعدها، ایال وایزمن، تحلیلگر صهیونیست در مقاله ای در سال 2014 توضیح داد که خروج یکجانبه اسرائیل از غزه بخشی از همان راه حل های یکجانبه با هدف تشدید خصومت و خشونت است.
لورنزو کامل در پایان می نویسد: با وجود تراژدی تاریخی که غزه (و کرانه باختری) امروز تجربه میکند و تلاشهای مقامات صهیونیستی برای توقف چرخه تاریخ در غزه، مقاومت فلسطین در برابر تبعید و آوارگی قویتر از همیشه شده است. آنها می دانند عقب نشینی موقتی که صهیونیست ها از آن صحبت می کنند به چه معناست. فلسطینی ها می دانند که پس از خروج حق بازگشت ندارند.